Ansel Adams’ı düşündüğümde, güzel manzaraları, zone sistemini ve çevreyi korumayı düşünüyorum. Ansel Adams ve Playboy Magazine’in aynı cümleye koyacağım kelimeler olmadığını söylemeliyim , ama işte buradayız.
Bak, Playboy konusunda uzman değilim. Deneyimimin kapsamı, gençken yatak odamda sakladığım tek bir konudur. Röportajları kesinlikle okumadım, bu yüzden belki bundan daha tuhafları vardı, ama bunun garip bir eşleşme olduğunu inkar edemezsiniz.
Ansel Adams ile Mayıs 1983 Playboy röportajına bir göz atalım .
Bu röportajı ilk olarak Adams’ın otobiyografisini okurken öğrendim. İnanılmaz derecede ayrıntılı, yaklaşık 400 sayfada, akıl hocalarından ünlülere, en ünlü fotoğraflarının geçmiş hikayelerine kadar hayatının birçok yönü hakkında konuşuyor. İtiraf etmeliyim ki Adams’ı The Camera adlı kitabında uzun soluklu ve endişeli buldum ve aynısı burada da geçerli. Yine de tavsiye ettiğim harika bir okuma.
Başkan Ronald Reagan’ın Hayranı Yok
“Başkanlar ve Politika” başlıklı 22. bölümde Adams, dönemin ABD başkanı Ronald Reagan’dan hoşlanmadığını tartışıyor.
Adams, “Ronald Reagan ile olan deneyimim baştan olumsuzdu” diye yazıyor. “Yazdığım gibi, Beyaz Saray’daki ilk ve umarım son görev süresinin dördüncü yılında. […]
“Çevreye veya çevrenin korunmasına çok az ilgi duyuyor veya hiç ilgi duymuyor. […]
“Reagan’a ve onun neyi temsil ettiğine muhalefetimde ve Playboy dergisinin Mayıs 1983 sayısında verdiğim röportajda açık sözlü oldum. Playboy, benzersiz ve kışkırtıcı bir içerik karışımıdır. Röportaj taleplerini çok dikkatli bir şekilde tartıştım, çünkü dergi bir bütün olarak aşırı derecede cinsiyetçi. Bununla birlikte, saygın röportajları çağdaş Amerikan yaşamının çeşitli yönlerine dokunuyor ve nadiren temas kurduğum bir izleyici kitlesine ulaşıyor. David ve Vicki Sheff iyi hazırlanmışlardı ve iki haftalık bir süre boyunca on dokuz saatlik bantlanmış diyalog yürüttüler.”
İşin garibi, kalp pili ameliyatından sadece haftalar sonra yapıldı.
Röportaj yayınlandığında oldukça kapsamlıydı, özetlendiğinde yaklaşık 11 tam sayfa röportaj materyali ve daha iyi bilinen fotoğraflarından bazılarının 2 sayfaya yayılmasıyla. Video monitörleri, alem, sigara, alem, tekneler, alem, prezervatif ve alem için reklamlarla iç içe geçmişti.
Çoğu, herhangi bir röportajdan beklediğiniz şeydir. Yosemite’in Kodak Brownie Box fotoğraf makinesiyle çektiği ilk fotoğraflarına, 37 yıldır Sierra Club’ın yönetim kurulunda hizmet veren “devrimci” bölge sistemine, 1906 San Francisco depreminden çarpık burnuna ve tabii ki onun fotoğraflarına değiniyor. belki de en ünlü sözü de dahil olmak üzere ayrıntılı olarak fotoğraf hakkındaki görüşleri, “olumsuz, bestecinin notası gibidir… baskı performanstır.”
Ansel Adams’ın içeri girmesiyle ilgili hiçbir şey bilmiyor olsaydın, kimin çıkacağına dair sağlam bir anlayışa sahip olurdun.
Reagan’ın “çevremiz için şimdiye kadarki en büyük tehdit” olarak adlandırdığı politikalarına ilişkin görüşleri de vurgulandı.
Reagan’ın İçişleri Bakanı James Watt’a yönelik saldırıları o kadar çok dikkat çekmişti ki Watt’a “Politikalarının Ansel Adams tarafından gök gürültülü suçlamaları” sorulmuştu. Watt omuz silkerek yanıtladı, “Ansel Adams hayatında hiç bir insanla fotoğraf çekmedi.”
Adams’ın bir arkadaşı olan fotoğrafçı James Alinder, “James Watt, İçişleri Bakanı’ndan daha iyi bir fotoğraf tarihçisi değil. Ansel Adams sadece insanların resimlerini yapmakla kalmadı, portreleri de fotoğraf üretiminin önemli bir bölümünü oluşturuyor.”
Watt ayrıca Adams’ın tarihte geleneksel tablodan koparak bir başkanlık portresi yaratan ilk fotoğrafçı olduğunu gözden kaçırmış olmalı.
Zamanın görevdeki başkanıyla ilgili belki de en dikkate değer yorum, Adams’ın üniversitelerin bütçe kesintilerinden bahsettiği zamandı. Martini bardağını kaldırıyor, alaylı bir şekilde Bay Reagan’a teşekkür ediyor ve sonra, bilinçli bir şekilde nefesinin altında onu içkisinde boğmak istediğini mırıldanıyor. Ardından yanak diliyle “Aman Tanrım! Bu kasete alındı. FBI’a, eğer dinliyorsanız: Bu sadece bir mecazdı. Benim martinime sığmaz.”
Diğer Fotoğrafçılar ve Teknikler Hakkındaki Görüşler
Siyasi görüşleri güçlü fikirler içeriyor olsa da, bu o kadar da şaşırtıcı değil. Beni asıl şaşırtan, Adams’ın diğer fotoğrafçılar ve fotoğrafçılık teknikleri hakkındaki güçlü görüşleriydi.
Olumlu tarafı, Paul Strand, Alfred Stieglitz ve Dorothea Lange‘nin eserlerinden birkaçını beğendi, ancak bazı fotoğrafçılar ve stiller hakkındaki görüşleri oldukça kesik ve kuruydu.
Enstantane ve sanat arasındaki farkı tartışırken, “hem William Henry Jackson hem de Edward Weston, Amerikan Batısını kapsamlı bir şekilde fotoğrafladılar. Ama bence sadece Weston’ın fotoğrafları sanat olarak nitelendiriliyor. Jackson, konuya olan bağlılığına rağmen sahneyi kaydediyordu. Weston ise aslında yeni bir şey yaratıyordu.”
Bir başka örnek de, “ bir fotoğrafı fotoğraftan başka bir şeye benzetmek için kafalarını çalıştıran resimcilere karşı güçlü bir tepki ” olan F/64 Grubuna katılmasıdır. Yaratıcı olma çabasıyla, görüntüleri rötuşluyor ve dağıtıyorlardı. İğrenç şeyler!”
Elbette Playboy , içinde fotoğraf olan bir dergi olduğundan, Adams’ın hiç nü fotoğraflayıp fotoğraflamadığını sormadan edemedi.
Fotoğrafçı, “Hayır, mankenlik işine hiç girmedim” diye yanıtladı. “Sanırım daha soyut olarak daha iyi ifade edildiğine inandığım bazı şeylere büyük saygı duymak.
“Çıplak bir Picasso taslağı alın. Bana göre bu, bir fotoğraftaki herhangi bir çıplaktan çok daha çıplak. Güzel, stilize bir çizgi var. Bir fotoğrafta gerçek bir görüntü elde edersiniz ve benim için aynı etkiye sahip değildir. Çıplaklar söz konusu olduğunda, çıplak gerçeklik, bir sanatçının yorumu kadar etkili değildir.”
Playboy , “Ama doğayı nispeten gerçekçi bir şekilde tasvir etmeyi seçiyorsunuz. Neden insan vücudu değil?”
“Açıkçası, çünkü fotoğraflandıklarında pek çok vücudun çekici olduğunu düşünmüyorum. Gözlerimi kapalı tutmayı tercih ederim. Playboy’da onları daha iyi göstermeye çalışıyorsunuz ama aslında muhtemelen hepsi yağlanmış ve rötuşlanmış.”
Playboy basitçe “Bu doğru bir ifade değil” diyor ve devam etmesini istiyor.
Adams, Edward Weston’ın bazı çıplaklarının ceset gibi göründüğünü ve Playboy’un pozunun yapmacık olduğunu iddia etmeye devam ediyor, ancak Stieglitz’in ve Weston’ın daha önceki çalışmalarının yanı sıra bazı harika çıplak çekimler olduğunu da kabul ediyor.
Helmut Newton hakkında soru sorulduğunda Adams, “Korkunç, sorma” yanıtını verdi. İlginçtir ki, Mayıs 1983 sayısının kapağı Newton tarafından fotoğraflandı.
Diane Arbus hakkında soru sorulduğunda Adams, “Bence çok hastaydı. Çalışmaları beni çok rahatsız ediyor” diye ekliyor, “Hoş olmayan bir vizyon alıp onu daha tatsız hale getirmek için çaba gösteriyor. Hepsi ağzımda kötü bir tat bırakıyor.”
Bunun peşini bırakmaya istekli olmayan Playboy , “Yani Arbus’un yaptığı her sosyal açıklamayı tatsızlığından dolayı küçümsüyor musunuz?” diye sordu.
“Şey, buna ihtiyacımız var mı bilmiyorum,” diye yanıtladı Adams. “Orada ince bir çizgi var ve birçok insan benim bir Puritan iyiliği olduğumu düşünecek, ancak sosyal durumu biraz daha idealizmle daha iyi tasvir edebileceğinize inanıyorum.”
Adams’ın Playboy ile Röportajı Üzerine Düşünceler
Okumamın bu noktasında, Adams’a ve onun bazen ikiyüzlü görünen görüşlerine karşı biraz hüsrana uğramadan edemedim. Resimsellikten nefret eder, ancak fotoğraflarını karanlık odada sanatsal amaçlarla yoğun bir şekilde düzenlediğini kabul eder ve Picasso’yu övür. Öyleyse, karşı olduğu sadece belirli teknikler mi, yoksa bunların kullanılma derecesi mi?
Adams ayrıca, kardeşiyle ömür boyu ensest ilişkisi olduğu iddia edilen tartışmalı bir fotoğrafçı olan Diane Arbus da dahil olmak üzere, bugün bile hala zanaatın efsaneleri olarak övülen birkaç fotoğrafçıyı küçümsüyor … daha idealist en iyi ihtimalle gülünç olduğu için.
Son olarak, röportajın tamamı tatsız görünüyor. Playboy hakkındaki görüşlerim yüzünden değil , onunki yüzünden . Otobiyografisinin başından beri bunu söyledi: Ona göre Playboy “son derece cinsiyetçi” ve hatta Soru-Cevap sırasında dergiye hakaret ediyor. Çıplak bedeni bir sanat formu olarak kabul etmezken eğlence olarak öne çıkaran bir dergiyle röportaj yaptı. Ve bunu yeni bir izleyici kitlesine ulaşabileceğini düşündüğü için yaptı. Bana sorarsanız, kulağa bir politikacının hamlesi gibi geliyor.
Ancak Adams, okuyucuyu çevre ve milli parklarla ilgili endişeleri konusunda eğitmek için biraz zaman ayırıyor ve o sırada kritik mücadelenin ne olduğu sorulduğunda, tüm çevre diyor.
Adams, “Sadece manzarayı kurtarmaktan bahsetmiyoruz” diyor. “Dünyamızın yakın geleceği hakkında konuşuyoruz.”
Doksanlı yıllarda Amerika’nın güneybatısındaki potansiyel su kıtlığından bahseden uzmanlardan bahsederek, “Colorado Nehri’nden gelen arz tehlikeli bir noktaya düşebilir” diyor.
Bu ifade artık bir gerçek.
Adams, “Watt ve Reagan Yönetimi, insanları çevre sorunlarının burjuva olduğuna ikna etmeye ve çevre sorunlarını ekonomik sorunlara karşı oynamaya çalıştıklarında, bilinçli olarak Amerikan halkını aldatıyorlar” diyor. “Sonuçları bu kadar feci olmasaydı, sadece acıklı olurdu.”
Bu röportajın sonuçları doğrudan Beyaz Saray’a gidecekti. Haziran ayında Adams, Reagan’ın asistanından “Başkan sizinle görüşmek ve ondan neden hoşlanmadığınızı tartışmak istiyor” diyen bir telefon aldı.
Adams ile 30 Haziran’da neredeyse bir saat görüştük. Toplantıda başkan, kendi kendini ilan eden bir çevreci olarak başarılarından uzun uzadıya bahsetti. İkilinin nükleer enerji dışında hemen hemen her konuda anlaşamadıkları bildirildi. Adams nükleer silahlara karşıyken, akranları arasında bir tartışma noktası olan nükleer enerjiden yanaydı.
Adams Dijital Fotoğrafçılığın Yükselişini Öngördü
Politika ve fotoğraf konusundaki görüşlerine katılsanız da katılmasanız da, fotoğrafın geleceğine ilişkin çarpıcı biçimde doğru tahminini inkar edemezsiniz. Fotoğrafta ne gördüğü sorulduğunda, şunları söyledi:
“Görünürde bir son yok. Elektronik fotoğrafçılık yakında sahip olduğumuz her şeyden üstün olacak. İlk ilerleme, mevcut olumsuzlukların araştırılması olacaktır. Elektronik sürecin onları geliştireceğine inanıyorum. Elektronik kullanarak negatiflerimden üstün baskılar alabiliyordum.
“O zaman tüm fotoğrafı elektronik olarak yapabileceğiniz zaman gelecek. Elektronikten alabileceğiniz son derece yüksek çözünürlük ve muazzam kontrol ile sonuçlar harika olacak. Keşke yeniden genç olsaydım!”
Adams, ertesi yıl öleceği için elbette elektronik çağda olmayacaktı. Tarih, onu sayısız fotoğrafçının temellerini atan adam olarak kaydeder ve resimlerinin çoğu bugün dünyamızda artık ikoniktir.
Yazar hakkında : Azriel Knight, Calgary, Alberta, Kanada’da yaşayan bir fotoğrafçı ve YouTuber’dır. Bu makalede ifade edilen görüşler yalnızca yazara aittir. Knight’ın fotoğraf ve videolarını web sitesinde , Twitter‘da , Instagram‘da ve YouTube‘da bulabilirsiniz .
