Kahire’nin kentsel metropolündeki evini haftalık olarak terk eden bir çocukken başlayan bir arayış; büyükanne ve büyükbabamın yaşadığı babamın evine haftalık ziyaret. Her hafta sonu oradaki hayatımla ilgili beklenti ve idealizmle dolu bir yürüyüşe çıktım. Bu benim hikayem. İki ev arasında. Geçmişle şimdiki zaman arasında hafızamın hafızasında bir çatlak yaratıyor.
Babamın Mehalla Al Kobra’daki evi ile annemin Kahire’deki evi arasında 5 yaşından genç yetişkinliğe kadar her hafta 120 kilometre süren haftalık bir yolculuk, sessiz bir tanık ve kendimi bulma mücadelesinin görsel belgeseli olarak uzanıyor. Hayatım o yol boyunca döşendi. Kentsel ve kırsal konutları keşfeden ve ortak bir zemin bulmaya çalışan bir çocuk olarak, her zaman nereye ait olduğumu ve nerede veya neyin evde olduğunu merak ediyordum. Birini diğerine bırakmak zorunda kalacaktım, her biri bana bir amaç ve barınak sağlıyordu. İkisi de benim parçalarımdı. Yol ilerledikçe, anılarının anılarında benim olmayan bir geçmişte kendimi bulmaya çalışan büyükbabamın hikayelerini takip ederken fark edilmeyen özlemlerim büyüdü.
İki yıl içinde büyükbabamı kaybettim. Büyükannem 2011 devrimi gününde vefat etti; O zamandan beri, 25 Ocak her zaman bir aile üyesini kendi kişisel kaybımın yanı sıra neslimin kaybını da ifade etti. Kahire o dönemde değişti ve hala değişiyor. Yıllarca yurtdışından sonra, değişmiş bir gerçekliğe geri döndüm. Zihnim ve gözlerim onu kabul edemiyor, hızını anlayamıyor gibiydi. Neden işler aynı kalmıyor ve fazla mesai gelişmiyor? Neden yeni somut çirkinlik kaleleri inşa etmek için tarihimizi yeniden yazıp yıkıyoruz?
Hayatım boyunca ailemin kucağında yaşadım. Mısır dışındayken iki büyükanne ve büyükbabamı kaybetmek hala düzeltmeye çalıştığım bir çatlaktı ve ancak Kahire‘ye döndükten sonra fark ettiğim bir çatlaktı. Hayatım her zaman iki ev arasında yaşadı ve ötesinde hiçbir şey yoktu. Benim gerçekliğim, büyükanne ve büyükbabamınki üzerine kurulmuştu ve benim geçmişim onlar tarafından yazılmış. Onları kaybettikten ve geri döndükten sonra kendi iç pusulam sarsıldı. Gözlerimi yeni bir yere açtım, üzerinde yükseldiğim tüm idealleri ve hayalleri paramparça ettim. Ailem kozası kırıldı.
Dedemin kamerası, üniversite yıllarında 1958-1961 arasındaki yeni arkadaşı ve Kahire’nin modern çağının tanığı olmuştu. Mısır, kendi yurtsever milliyetçi kimliğini, yeni endüstriyel, sosyal, politik ve modernizasyon reformları dönemini kucaklayarak, sömürge sonrası döneme giriyordu. Kahire, fotoğraflarında, gelecek nesillerle doldurulmayı bekleyen boş bir şehir gibi görünüyor. Öğrenciler yeni ideolojiler, yeni siyasi partiler ve yeni vizyonlarla heyecanlandırıldı. O nesil gibi biz de 25 Ocak 2011’de rüya gördük. Kendimizi Mübarek’in zalim rejiminden kurtarmayı ve eşitlik, sosyal adalet ve temel ihtiyaçlar gibi temel haklarımızı savunmayı hayal ettik.
Fotoğrafları, olayların içeride ve dışarıda nasıl büyük ölçüde değiştiğinin kanıtı ve ifadesidir. Balkon çekimlerinden Tahrir Meydanı ve Opera Meydanı’na, Kahire’yi farklı bir gözle keşfederken heyecanını fotoğraflarda hissediyorum. Ülkesinin başkentini keşfetmek için yakınlardaki El Mehalla şehrinden gelen bir ülkenin gözü. El Mehalla Al Kobra, Mısır’ın en popüler şehirlerinden biri olan ihtişamındaydı. Beyaz Altının evi olarak bilinen burası, beyaz pamuğun hasadı ve eğrilmesi için en önemli merkezdi.
Bugün geçmişimdeki yerleri ziyaret ediyorum. Büyükbabamın üniversite yıllarındaki evi olan şehir merkezindeki daireye geri dönüyorum. Balkonda dururken, büyükbabamın aynı yerden (1958-1959) çekilmiş, yüksek mahkeme yakınında Nasır’ı Suriye ile Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin kurulmasından ötürü tebrik eden insanların büyük bir pankartla çektiği fotoğraflardan birini hatırlıyorum. Arapça “Tebrikler Gamal”. Monarşiden sonraki ilk Mısır cumhurbaşkanımız Cemal Abdül Nasır, özellikle Süveyş Kanalı’nı millileştirdikten sonra Arap komşuları tarafından selamlanan bir Pan-Arabizm vizyonuna sahipti. Ona Kuveyt’te sendikayı destekleyen gösterilerin bir fotoğrafını gönderen dedemin Kuveytli arkadaşından bir mektup Arapça “Bu fotoğrafı sevgili arkadaşım Faruk Kadous’a ithaf ediyorum.Araplar olarak kalplerimizi birleştiren Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin oluşumunda Kuveytlilerin nasıl hissettiğinin bir ifadesidir. Ve bu, kutlamaların basit bir temsilidir, ancak gerçek kutlama tarif edilemez. “
Yolculuğum geçmişimdeki insanlar aracılığıyla yansıtılıyor ve yankılanıyor. Üç nesil, bugünlerinin yolunu açıyor. Büyükbabam 1958’de Kahire Üniversitesi’ne kaydolmak için yola çıktı ve daha sonra babam 1980’lerde Uygulamalı Sanatlar Okulu’na kaydolmak için gitti. Ben de aynı yoldan Kahire’ye gittim. Onun boyunca ne kadar çok seyahat etsem, fiziksel rota o kadar farklı bir anlam kazanmaya başladı. Evin bir zamanlar kahramanları ve ana karakterleriyle sağlam ve güçlü olan kapısı her zaman herkese açıktı. Bugün, El Mehalla’daki aile evimizin kaderi belirsizliğini koruyor. Zaman çatlakları genişliyor, binayı yavaş yavaş yıkıyor. Halkım ve onlarla birlikte evimi terk etti… uzaktan kaybolan görüntülerin ve seslerin hatıraları haline geldi.
Bugün geçmişimdeki yerleri ziyaret ediyorum. Büyükbabamın üniversite yıllarındaki evi olan şehir merkezindeki daireye geri dönüyorum. Balkonda dururken, büyükbabamın aynı yerden (1958-1959) çekilmiş, yüksek mahkeme yakınında Nasır’ı Suriye ile Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin kurulmasından ötürü tebrik eden insanların büyük bir pankartla çektiği fotoğraflardan birini hatırlıyorum. Arapça “Tebrikler Gamal”. Monarşiden sonraki ilk Mısır cumhurbaşkanımız Cemal Abdül Nasır, özellikle Süveyş Kanalı’nı millileştirdikten sonra Arap komşuları tarafından selamlanan bir Pan-Arabizm vizyonuna sahipti. Ona Kuveyt’te sendikayı destekleyen gösterilerin bir fotoğrafını gönderen dedemin Kuveytli arkadaşından bir mektup Arapça “Bu fotoğrafı sevgili arkadaşım Faruk Kadous’a ithaf ediyorum.Araplar olarak kalplerimizi birleştiren Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin oluşumunda Kuveytlilerin nasıl hissettiğinin bir ifadesidir. Ve bu, kutlamaların basit bir temsilidir, ancak gerçek kutlama tarif edilemez. “
Yazar: Amina Kadous
Amina Kadous, şu anda bellek kavramlarını araştıran ve 1991’de Mısır’ın Kahire kentinde doğan bir görsel sanatçı.
Yazar: Amina Kadous
