Hayy Açık Alan, 19 Mart – 20 Nisan 2019 tarihleri arasında Ankaralı Pelesiyer ile İzmirli Darağaç inisiyatiflerini “İyi Saatte Olsunlar” başlıklı sergi ile Piyaleoğlu Han’daki mekânında ağırlıyor.
“İyi Saatte Olsunlar” sergisi hem Pelesiyer hem de Darağaç inisiyatiflerinin yaşadıkları yerlerdeki insanlarla yaptıkları sözlü çalışmalarla topladıkları o bölgelere ait mit ve hurafelerden yola çıkılarak oluşturuldu. Papatya Tıraşın’ın mitlerden hareketle yazdığı öykülerden esinle Pelesiyer ve Darağaç üyeleri “İyi Saatte Olsunlar” sergisini hazırladılar. Sergide, mekânı da kurgunun bir parçası haline getiren Pelesiyer ve Darağaç’ın resim, enstalasyon, video, fotoğraf işleri görülebilecek.
Pelesiyer, “Urasa” adlı video-performansı ile sergide yer alıyor. İnsanların pek de gezinmek istemediği ve inançlarına göre, dillendirilmemesi gereken varlıkların dolaştığı mekânlardan biri olan ve Pelesiyer’in ilk üretim yeri Dam’a geri döndürüyor. Burada Urasa eylemini kendilerince gerçekleştiriyorlar. (Urasa hastalığa, cine ve periye karşı okuyup üfleme ayini) Pelesiyer, Papatya Tıraşın’ın “Eski Köyde Bir Akşam Vakti” başlıklı kurgusal metnini Dam’a götürüp sesli bir şekilde okuyarak, boş ve terk edilmiş bir arazide yankılanacak yeni bir söylenceye dönüştürüyor. Dam’ın geçmişindeki kendine ait doğa üstü hikayelerin üstüne eklemlenen bu metin, Pelesiyer tarafından beş ağızdan eş zamanlı okunarak, boyutlar arası ruhsal bir paradoks yaratıyor. Mekânda yankılanan ve birbiri içine geçen hikayeler, belki de hikayelerde yer alan karakterleri arazi katmanları arasına mühürlüyor. Birbiri içerisine geçen sesler, metni bir düğüm haline getirirken bir ayine dönüşüyor.”
Darağaç’tan Ayşegül Doğan “Hatçe” metninden yola çıkarak belgeler ve fotoğraflarla bir ses yerleştirmesi yapıyor. Ali Kanal ise yazıda geçen ölmüş yetimin temsili bir mezarı ve onun kimliği üzerinden bir iş üreterek yazının sonuna sanatçı müdahalesinde bulunuyor. Fatih Altan ise metin içinde geçen akmayan çeşme metaforunu kendi iş üretim disiplininde ortaya koyuyor. Cem Sonel, “Allah Korusun” ışıklı led tabela yerleştirmesi ile yer alıyor. Cenkhan Aksoy ise “Ak sakallı gidince olanlar oldu” adlı mekâna özgü yerleştirmesi izleyici ile buluşuyor. Tuğçe Akay tüm yazılarda yer alan kadın figürlerinden yola çıkarak buluntu fotoğraf arşivinden temsili görüntüleri birleştirerek mekâna bir yerleştirme yapıyor.
Sergide Papatya Tıraşın kaleme aldığı metinler de mekâna özgü bir yerleştirme ile sunuluyor.
Darağaç Kimdir?
2016 yılında İzmir’deki sanat üretimleri için alternatif ortamlar arayan genç sanatçıların yoğun diyalog ve tartışmalarıyla gelişen sergiler bütünü Darağaç, adını kent ulaşımının düğüm noktası Halkapınar ve kentlinin sosyal yaşam merkezi Alsancak arasında yer alan, aynı zamanda İzmir’in en eski yerleşim yerlerinden biri olarak bilinen Darağaç Mahallesi’nden alıyor.
Cem Sonel, Ali Kanal, Ayşegül Doğan, Tuğçe Akay, Cenkhan Aksoy ve Fatih Altan’ın organizasyon ekibini oluşturduğu Darağaç, geçici ve uzun soluklu projeler üretmeyi ve sanat alanında yenilikçi iş birlikleri yaratmayı amaçlıyor. Güncel sanat pratiklerini ve mahalle yaşamının dinamiklerini bir araya getirerek birlikte üretmenin farklı perspektiflerini sorgulamayı ve bunları seyircisiyle birlikte deneyimlemeyi hedefliyor.
Pelesiyer Kimdir?
Pelesiyer Ali Şentürk, Alper Aydın, Hüseyin Arıcı, Mert Acar ve Sultan Burcu Demir’in bünyesinde bulunduğu 2012 yılında Ankara’da kurulmuş bir sanat projesidir. Katılımcılarını kendi sanat anlayışlarından ya da çalıştıkları konulardan ayırır ve onları seçtiği bir mekanda, sil baştan yeni bir üretime yönlendirir. Sanatla ilgilenen herkesin katılabileceği Pelesiyer, sanatçıları bağımsız bir mekanda yalnız bırakır ve o ana kadar yaptığı işleri unutup yeni bir iş yapmasını ister. Katılımcılarına seçilen mekanda yeni bir oyun alanı açar.
Pelesiyer ufak ilçe ve köylerde yaşayan insanların gündelik hayatta kullanmaktan çekindiği bir kelimedir. Özellikle insanların çok gezinmek istemediği ve inançlarına göre, dillendirilmemesi gereken varlıkların dolaştığı mekânlar için kullanılır. Üretim mekanları da bu kelimenin anlamına uygun bir şekilde seçilmektedir. Pelesiyer’de yer alan sanatçılar, salt bulundukları mekânın büyüsüne kapılmaz aynı zamanda yarattıkları bu oyun alanında var olan kaygılarından uzaklaşarak işlerini üretmeye odaklanırlar.
