Bazen hiçbir sebep yokken fotoğraf çekme motivasyonumuzu kaybedebiliriz. Bu sorunla başa çıkmak konusuyla ilgili farklı uzmanların görüşleri bulunmaktadır.
İnsanoğlu doğuştan itibaren bir şeyleri yapmak ve başarmak için eylemlerde bulunur. Birçok uğraşı arasında fotoğraf çekmek de bu kapsamda ele alınabilir. Bunları yaparken birçok motivasyon unsuru ile karşılaşır. Değişik mekanlara seyahat eder, yeni insanlarla tanışır, dünyaya farklı bir gözle bakar, kendini gerçekleştirir, hatta varolan dünyayı korumak ve daha iyi bir yer yapmak için eylemlerde bulunur. Ancak bazen her şey yolunda gitmeyebilir, fotoğraf çekimi konusundaki hevesiniz kaçabilir. Araya giren gündelik yaşantı ile yaratıcılığınız kaybolabilir.
Esin periniz kaybolmuştur ve takılıp kalırsınız. Artık, çektiğiniz fotoğraflar sizi mutlu etmez (1). Hiçbir eksiğiniz yoktur. Maddi durumunuz iyi, ekipmanınız arzu ettiğiniz gibidir, çok güzel fotoğraflarınız vardır, sergiler açmış hatta sunumlar yapmış olabilirsiniz. Ancak mutsuzsunuzdur. Yaratıcılığınız körelmiştir (2). Takılıp kalmışsınızdır. Hatta kendinizi bir yerde tutsak hissedersiniz.
Ama pes etmeyin her şeyin bir çözümü vardır (3). Yaratıcılığınızda oluşan bu tarz sıkışmaların, size yeni yollar açması olasıdır. Fotoğraf ile vizyonunuzun açılması ve olumlu deneyimler kazanmanız olasıdır (4). Ancak en büyük düşmanlarınızdan birisi gündelik yaşantınızın rutin hal alması ve her şeye alışmanızdır. Artık kararlarınızı omurganızdan alırsınız. Her şeyi otomatiğe bağlamışsınızdır. Farkına varmadan düştüğünüz bu durum yaratıcılığınızı öldürecektir. Henry van Dyke’ın deyimiyle “Ruhunuzun yeni boyutları ortaya çıkmayacaktır“ (1).
Dönem dönem ortaya çıkan bu yılgınlığınızın ve çaresizliğinizin sürecin bir parçası olduğunu, hatta normal bir durum olduğunu kabul etmeniz size çok yardımcı olacaktır. İyi bir fotoğrafçı iseniz bu duygusal iniş çıkışlarla da başa çıkmaya öğrenmelisiniz (3). Michelangelo gibi ünlü sanatçılar dahi her zaman çaresizliği hissetmiştir ve istemedikleri işleri yerine getirmek durumunda kalmışlardır (5).
Bu çıkmazdan kurtulmak, yaratıcılığınızın vardığı düzlükten kurtulmak için sorunları belirlemeniz elzemdir. Bunun için bir içsel yolculuk ve öz sorgulama kaçınılmaz olacaktır (2,4). Yılgınlığa yol açan nedenlerden birisi beklentilerinizin gerçeğe uymamasıdır. Diğer bir neden ise, mükemmeliyetçi kişiliğiniz olabilir. Kendimizi başka başarılı kişilerle karşılaştırırken, başarılarına ilişkin alt yazıları genelde görmeyiz. Sonucuna hedefleniriz.
Halbuki hayran olduğunuz ve birazcık da kıskandığınız kişilere bu noktaya nasıl geldiklerini sorarsanız, aslında çok hoş şeyler anlatmayacaklardır. Kaç saat çalıştıklarını, ne kadar çok seyahat ettiklerini, ne kadar çok ailelerini ihmal ettiklerini ya da ne kadar çok masraf yaptıklarını anlatacaklardır. Bunları duymak sizi yeniden yeryüzüne çekecektir ve başarının geceden gündüze tesadüfen gelmediğini ve emek gerektirdiğini düşündürecektir. Bu nedenle yılmadan önce bunları asla göz ardı etmemelisiniz (3). Sizi kötü hissettiren diğer bir husus ise yeni bir şeyler öğrenmeyi bırakmış olmanızdır. Bu da can sıkıntısı ve motivasyon düşmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda, yeni arayışlar her zaman iyi gelecektir (2).
Bu sorunla başa çıkmak konusuyla ilgili farklı uzmanların görüşleri bulunmaktadır. Bu öneriler bireylerin kişisel deneyimlerini içermektedir:
1- Fotoğraf makinesi ile yoğun bir birlikteliğiniz olduysa ve artık fotoğraf çekmeye tahammülünüz kalmadıysa, o zaman kısa süreliğine fotoğraf makinenizi eve bırakın ve onsuz yollara dökülün. Şimdiye kadar dünyayı gözlerinizle algılıyordunuz. Ancak diğer dört duyunuza da şans tanımalısınız. Dış dünyaya açılın ve doğada olan bitenleri beş duyunuz ile algılamaya çalışın.
İhmal ettiğiniz duyularınızın dış dünyayı duymalarına izin verin. Bu, zihinsel yoğunluktan ve tek yönlü algılama biçiminden sizi uzaklaştıracaktır. Yaratıcılığınızı besleyecek yeni duyu ve kaliteler hissedeceksiniz. Becerebiliyorsanız, fotoğraf makinenizi 15 günlüğüne bir yere kilitleyiniz (1).
2- Rahatınızı bozun ve bilmediğiniz, henüz yeterliliğinizin olmadığı yeni fotoğraf yöntemlerini deneyin. Keyfine varmaya çalışın, mutlu olun, yeni bir şeyler öğrenin (4,6).
3- Dolaylı esin kaynaklarından yararlanın. Doğrudan sahip olduğunuz esinleriniz hızla tükenip, körelecektir. Tekrara düşecektir. Fotoğraf dışı esin kaynaklarından yararlanmaya bakın. Müzik dinleyin, şiir okuyun, resim yapın ve başka sanat dalları ile uğraşın. Hatta spor bile çok yararlı olacaktır. Sizi heyecanlandıran şeyleri fark etmeniz, sizin yaratıcılığınızı körükleyecek ve içselleştirmenizi sağlayacaktır (1).
4- Asla iyi günlerin geride kaldığı ve artık iyi fotoğraflar çekemeyeceğinize dair düşüncenin tuzağına düşmeyin. O günlere geri döneceğinize inanmalısınız. Yeni bir şey deneseniz dahi, mucizeler beklemeyiniz. Seçtiğiniz yeni alanda da zamana ihtiyacınızın olduğunu unutmayın (6).
5- Fotoğrafın sizin için anlamının ne olduğunu keşfedin. Kuru kuru çekeceğiniz fotoğraflar sizi uzun vadede mutlu etmeyecektir. Fotoğrafın size ne sunduğu, ne anlamı olduğunu sormalısınız. Ayrıca yaratıcılığınızın nasıl olmasını istediğinizi ya da hangi fotoğraflarınızla gurur duyduğunuzu düşünmelisiniz (1).
6- Yeni bir şey öğrenin. Zorlandığınız ya da bilmediğiniz alanda kendinizi geliştirin. Öğrenirken çok beklentiye girmeyin. Küçük adımlarla başarıya doğru yelken açın (6).
7- Fotoğrafları çekerken sürecinden keyif almaya çalışın. Sonuç odaklı davranırsanız mutlu olmayabilirsiniz. Fotoğraf çekimini hızlıca çiğnemeden yutmayın. Keyfine varın. Gündelik telaşınız ve sorunlarınızdan arının ve sadece etrafınıza, doğaya ve fotoğrafını çekmek istediğiniz nesnelere, dünyanın güzelliğine odaklanın (1).
8- Fotoğraflarınızı başkaları için çekmek durumunda olmamanız, sizi mutlu etmelidir. Sizi profesyonel fotoğrafçılardan ayıran en önemli ayrıcalık da budur. Arzu ettiğiniz biçimde fotoğraf çekebilirsiniz. Bu da sizin yaratıcılığınızı destekleyecektir (6).
9- Fotoğraflarınızı sevdiğiniz ve değer verdiğiniz kişileri çekmek şeklinde planlayabilirsiniz. Bunu takvime bağlayıp, düzenli hale getirebilirsiniz. Yeni yöntemler öğrenerek, fotoğraftaki ustalığınızı geliştirebilirsiniz. Sevdiklerinize fotoğraflarınızı hediye ederek, kendilerine ne kadar değer verdiğinizi gösterebilirsiniz. Kendilerinden aldığınız olumlu geri bildirimler ise sizi ruhsal olarak besleyecektir (7).
10- Fotoğraftaki motivasyonunuzu korumak ve ustalığınızı geliştirmek için profesyonel bir fotoğrafçının rolüne bürünebilirsiniz. Kendinize profesyonel bir fotoğrafçıyı örnek seçebilir ve kendisini izleyebilirsiniz. Bir gazete ya da ajansa bağlı çalışmasanız bile, çalışıyormuş gibi yapıp, kendinize bir takvim belirleyip ve son teslimat tarihleri koyarak, verimliliğinizi artırabilirsiniz. Örnek aldığınız fotoğrafçıların önemli fotoğraflarını taklit edebilir ya da kendi fotoğraflarınızı yeniden çekerek geliştirebilirsiniz (6).
11- Mükemmeliyet tuzağına düşmeyin. Bazen, bir proje çekimi yaparken hızla özgüvenimizi kaybeder ve fotoğraf çekmeyi bırakırız. Yaptığımız işleri beğenmeyip, yılarız. Kendimizi beğenmeme hastalığı bize sinsice bulaşır. Bu hastalık ömür boyu sizi yoklayacaktır. Kendisine izin vermeyin. Karşı koyun ve güvenle fotoğraf çekmeye devam edin (1).
12- Çekimlerde rahat olun. Özellikle portre çekimlerinde yaşanan bireysel temaslar, sizi fazlasıyla zorlayacaktır. Kişilerle kuracağınız kişisel ilişki, sizi ve modelinizi rahatlatacaktır. Yaptığınız işler daha başarılı olacaktır. Çekimlere ve insani ilişkilere zaman ayırmanız, sizi ödüllendirecektir (6).
13- Başka fotoğrafçılarla zaman geçirmeniz size terapi gibi gelecektir. Bu nedenle rahat edeceğiniz bir arkadaş grubuyla yapacağınız geziler çok kıymetlidir. Gruptaki arkadaşlarınıza çektiğiniz fotoğrafları danışma olanağı da olacaktır ya da tek başına çekimi güç olan sahne ve ortamlarda karşılıklı destekleme olanağı olacaktır (4).
14- Çekimlerinize yakın arkadaş ya da aile üyelerini de dahil edin. Kendileri size model olabilecekleri gibi, size yardım etmekten keyif de alacaklardır (7).
15- Bir projeyi hazırlarken, uygulanabilir olduğuna dikkat edin. Projeyi eziyet çekmek için değil, fotoğraftan keyif almak için yaptığınızı unutmamalısınız. O nedenle proje kapsamı ve süresi önem arz eder (4). Projeler sizi toparlamak, bir konuya odaklanmak ve motivasyonunuzu korumak maksadıyla yapılmalıdır. Çok keyif aldığınız bir konuyu seçmeniz sizi mutlu edecektir. Projenize duygularınızı katmanız, fotoğraflarınızın başarısını artıracaktır (1).
16- Ekipmanınıza yeni bir lens dahil etmeniz dünyayı ve fotoğraflarınızı farklı görmenizi sağlayacaktır (4). Ancak yeni donanım edinmeniz mutlu olmanızın ya da çektiğiniz fotoğraflarda başarılı olmanızın garantisi değildir. Bu nedenle çok gereksiniminiz bulunuyorsa yeni ekipman edinmeyi düşünmelisiniz (2).
17- Fotoğraflarınızı başkalarına gösterin ve paylaşın. Sosyal medya bu konuda iyi bir mecra olmakla birlikte, işlerinizin çabuk tüketilmesine neden olacaktır. Yine de arzu ederseniz bir blog sayfası da çok elverişli olacaktır. Blog ve internet sayfaları bazı hizmet sürücülerinde ücretsiz olabilmektedir ve kullanımı da kolay olmaktadır (4). Ayrıca fotoğraflarınızı sunum ve sergi aracılığıyla da gösterin ve arkadaşlarınızın görüşlerini alın. Görüş alırken eleştiriye de açık olun. Bu açıklık sizi fotoğrafta ilerletecektir (8).
18- Esinlenmek için fotoğraf kitabı ve web sitelerindeki fotoğrafları inceleyin. Olanaklarınız varsa fotoğraf kitapları temin ediniz ve inceleyiniz.
19- Sergi ve müzeleri ziyaret ediniz. Fotoğraf dışında diğer sanat eserlerini incelemeniz feyz almanızı sağlayabilir (4).
20- Çocuklara fotoğraf çekmeyi öğretin. Ellerine bir fotoğraf makinesi verin ve kendileriyle fotoğraf gezilerine çıkın. Çocukların bakış açısıyla fotoğraf dünyasını keşfedin (4).
21- Daha önce denemediğiniz fotoğraf tekniklerinin listesini yapın ve uygun olanları deneyin. Esinlenin, kendinizi yeniden keşfedin (4).
22- Fotoğrafta aynı tarzı tekrar tekrar kullanmanız zamanla esin perinizin kaybolmasına neden olacaktır. Bu durumda alan değiştirmeniz sizi bu blokajdan çıkaracaktır (2). Çıktığınız yoldaki adımlarınız önce küçük küçük olsa da zamanla attığınız adımlar bir çizgi oluşturacaktır ve kat ettiğiniz yolu gösterecektir. Artık yolunuz size mutluluk ve huzur verecektir (1).
23- Yeniden fotoğraf çekmeye başlarken küçük adımlarınıza evden de başlayabilirsiniz. Fotoğraf makinenizi yeniden eve alın ve çekmeye başlayın. Dört duvar arası size dar gelmeye başladığında dışarıya açılabilirsiniz (4).
24- Yaratıcılık, bir kasa benzetilebilir. Ne kadar çok fotoğraf çekersek kasımız o kadar büyüyecek ve güçlenecektir. Bu nedenle, fotoğraf makinesini bir iki hafta ara verdikten sonra tekrar elinize almalısınız. Sürekli deklanşöre basılmalıdır. Göreceksiniz, fotoğraf makinenizdeki kilometre arttıkça yaratıcılığınız gelişecektir. Yine de, başlamak size zor geliyorsa küçük hedeflerle başlayınız. 15 gün boyunca günde 50 fotoğraf ile başlayınız. Daha sonra sayıyı artırabilirsiniz. Bu, yaratıcılığınızı artıracaktır (1).
25- Spor etkinliğinizi fotoğraf ile kombine edin. Haz alacağınız iki etkinliğin akılcı kombinasyonu çok daha verimli olacaktır. İkisi de gündelik yaşantınızdaki oturgan düzeninizden kurtulmanızı sağlayacaktır (7).
Sonuç olarak, fotoğrafçılıktaki motivasyon ve yaratıcılık kaybı her fotoğrafçının başına gelebilecek bir durumdur. Bu yılgınlık ortaya çıkmaya yüz tutarken, hemen müdahil olmak için altta yatan nedeninin incelenmesi son derece önemli olacaktır.
Motivasyon kaybı son derece önemlidir, çünkü yıllarca uğraştığınız ve emek verdiğiniz fotoğrafçılıktan sizi kopma noktasına getirebilir. Bu isteksizliğe karşı güç toplayıp, yılmadan yeniden başlamak ve mükemmeliyetçilik tuzağına düşmeden yeni teknikler öğrenmek ve çektiklerinizi paylaşmak, verebileceğiniz önemli bir yanıttır. Dilerim herkes bu platodan çıkabilir. Işığınız ve esininiz bol olsun.
Kaynaklar:
1- Epes A. 8 Tips to Stay Motivated and Inspired by Your
Photography. Erişim: https://digital-photography-school.com/8-tips-stay-motivated-inspired-photography/ Erişim tarihi: 22.03.2019.
2- Welch A. Three Tips for Overcoming a Photographic Plateau. Erişim: https://digital-photography-school.com/three-tips-overcoming-photographic-plateau/ Erişim tarihi: 22.03.2019.
3- Duong O. Tips for Dealing with Your Frustrations as a Photographer. Erişim: https://digital-photography-school.com/tips-dealing-frustrations-photographer/. Erişim tarihi: 22.03.2019.
4- Jardin V. Lost your Photo Mojo? Ten Tips to Bring Back the Magic. Erişim: https://digital-photography-school.com/lost-your-photo-mojo-bring-back-the-magic/. Erişim tarihi: 22.03.2019.
5- Nichols P. COVER STORY; ‘I Am Not in a Good Place,’ Michelangelo Wrote. ‘And I Am No Painter.’ Erişim https://www.nytimes.com/1998/06/21/tv/cover-story-i-am-not-in-a-good-place-michelangelo-wrote-and-i-am-no-painter.html Erişim tarihi: 22.03.2019.
6- Johan KL. The Magic of Creativity Rarely Happens in Your Comfort Zone. Erişim: https://digital-photography-school.com/magic-creativity-rarely-happens-your-comfort-zone/ Erişim tarihi: 22.03.2019.
7- Pullen I. How To Recapture Your Photographer’s Mojo. Erişim: https://contrastly.com/how-to-recapture-your-photographers-mojo/ Erişim tarihi: 22.03.2019.
8- Randolph M. How to Critique Your Images Objectively: Ask for Other Points of View. Erişim: https://digital-photography-school.com/critique-objectively/ Erişim tarihi: 22.03.2019.
