AdobeRGB nedir? sRGB nedir? Renk Uzayı nedir? Bunlar ve benzeri sorular kafanızda dönüp duruyorsa aramıza hoş geldiniz. Sizler için derlediğimiz karşılaştırma ve önerileri aşağıda özetlemeye çalıştık.

Renk Uzayı (Color Space)

Renkleri tanımlamak için kullanılan matematiksel modellerdir. Basitçe; renk grupları olarak tanımlanabilir.

Farklı renk uzayları farklı içeriklerden oluşmaktadır. Fotoğrafçılar için çekim ve işleme aşamasında AdobeRGB ve sRGB kullanılırken son zamanlarda bunlara ProphotoRGB de eklenmiştir (bu renk uzayı inceleme kapsamımız dışındadır). Baskı için kullanılan renk modeli ise CMYk’dır

RGB

R: Red (Kırmızı), G: Green (Yeşil), B: Blue (Mavi). Belirtilen renklerin ve bunların değişik oranlarda birleşiminden oluşan renk grubudur.

CMYk

C: Cyan (Camgöbeği), M: Magenta (Mora çalan Kırmızı), Y: Yellow (Sarı), k: Key (Anahtar). Belirtilen renklerin ve bunların değişik oranlarda birleşiminden oluşan renk grubudur. Baskı makinalarında kullanılır.

sRGB

‘S’ harfi; ‘Standart’ anlamına gelmektedir. Bilgisayar ekranlarında, yazıcılarda ve internette kullanılmak üzere geliştirilmiş olan standart; ‘sRGB’ renk uzayıdır. Özellikle internet ortamında, üretilen işin tüm kullanıcılar tarafından aynı şekilde görülmesini sağlar. Tanımlanan ilk renk uzayıdır. 1966 yılından beri kullanılmaktadır.

AdobeRGB

CMYk skalasının kullanabildiği tüm renkleri içerek şekilde tasarlanmıştır ve LAB renk uzayının kabaca %50′sini içermektedir. 1998 Yılından beri kullanılmaktadır.

Bilgiler ve karşılaştırmalar

Yanlış:AdobeRGB renk uzayının içerdiği renklerin sayısı sRGB’den daha fazladır (%35).

Doğru: 8 Bit’lik bir jpg dosyasında 256 farklı Kırmızı + 256 farklı Yeşil + 256 farklı Mavi renk vardır. Yani; 256 x 256 x 256 = 16,7 Milyon farklı renk. Bu renk sayısı fotoğraf ister sRGB’de, isterse AdobeRGB’de çekilmiş olsun aynıdır! Özetle; bu 2 farklı renk uzayının renk sayısında fark yoktur.

Farklı olan; AdobeRGB renk uzayında renklerin tonunun birbirinden farklılığının daha belirgin olmasıdır. Karışık mı geldi? Haydi bir örnek üzerinde çalışalım.

Farzedin ki “Mavi” rengi seçtik. Bu durumda;

Yukarıdaki mavi tonlaması sRGB renk uzayını temsil ediyor.

Renklerin sayısını arttırmadan renklerin arasındaki ton farkını arttırırsak elde edeceğimiz görüntü;

Yukarıdaki mavi tonlaması ise AdobeRGB’yi temsil ediyor.

Renklerin sayısını arttırmadan renklerin arasındaki ton farkını arttırarak daha geniş bir yelpazeye ulaşmış olduk. Yani; AdobeRGB ile sRGB ile aynı sayıda rengi kullanır ancak AdobeRGB tonalite açısından daha zengindir. Yukarıda yanlış bilindiğini ifade ettiğimiz çıkarımın doğrusu;

AdobeRGB renk uzayının içerdiği renklerin tonalitesi sRGB’den daha fazladır (%35).

Renk Uzayı Grafiğine yakından bakış;

Yukarıdaki grafik 2 renk uzayının tonlama karşılaştırmasını gösteriyor. Rahatça görebileceğiniz ve daha önce yazdığımız gibi AdobeRGB Renk Uzayı, tonlama açısından sRGB’den daha zengin. Ancak bu zenginlik tüm renkler için geçerli değil. Örneğin Kırmızı renk tonlarında her 2 renk uzayı da aynı tonlamaya sahip. Adobe RGB renk uzayının zenginliği; Yeşil renkte, bir parça Cam Göbeği (Cyan) renginde, çok az olarak da koyu Mavi renkte mevcut.

Renk Uzayı ve monitörler (ekran);

sRGB’nin daha önce piyasaya çıkması sebebi ile kullandığımız Lap-top ve Desktop monitörlerin (ki buna cep telefonları da dahil) çok, çok büyük bir yüzdesi sRGB renk uzayında çalışıyor. Eizo Color Edge, BenQ gibi monitörler AdobeRGB’ye cevap verebilir özellikte ancak kullanıcı sayısı fiyatları sebebi ile çok az. Mevcut ekranlar ve cep telefonları sRGB tonlarının %97’sini gösterebilirken AdobeRGB tonlarının %76’sını gösteriyor.Acı gerçek şu; kullandığımız monitörler sRGB Renk Uzayının bile tonlarını tam olarak gösteremiyor.

Renk Uzayı ve internet (web);

Yine aynı sebepten dolayı internet siteleri, arama motorları sRGB’yi kullanıyor. Bizim AdobeRGB fotoğrafımız, yükleme anında site tarafından sRGB’ye dönüştürülüyor ve bu, bizim hiç müdahale etme olanağımız olmadan, otomatik olarak yapılıyor. Bu sebeple AdobeRGB’de işlenen bir fotoğraf örneğin Instagram veya Facebook’a yüklendiğinde renkleri daha desature (doygunluğu düşük) ve soluk (kontrastı düşük) görüyoruz.

RAW format ve Renk Uzayı;

Eğer sadece RAW formatta fotoğraf çekiyorsak, fotoğraf makinamızda yer alan menüden hangi renk uzayını seçtiğimizin hiçbir önemi yoktur zira Adobe Camera Raw Editor (ACR) veya benzeri işleme programları RAW formatlı fotoğraf Photoshop ile açıldığında bize renk uzayı seçme şansını veriyor.

JPG format ve Renk Uzayı;

Eğer sadece JPG formatta fotoğraf çekiyorsak, fotoğraf makinamızda yer alan menüden hangi renk uzayını seçtiğimiz önemli. Fotoğraf makinanızda yapacağınız seçim hangi renk uzayı olacak ise Photoshop veya benzeri işleme programlarında o renk uzayı kullanılır.

RAW + JPG format ve Renk Uzayı;

Fotoğraflarınızı RAW+JPG formatında çekiyorsanız bildiğiniz gibi her çekilen fotoğraf ile 2 adet dosya üretmiş oluyorsunuz. Biri RAW, diğeri JPG. Bu dosyalardan RAW olanı, makinada seçtiğiniz renk uzayından bağımsız olarak işlenirken diğer renk uzayına dönüştürülebilse bile (ACR ile açılırken), JPG formattaki dosya makinada seçilen renk uzayında kalacaktır. Bu sebeple RAW + JPG formatında yapılan çekimlerde makinada yapılan seçimin önemli olduğunun (JPG dosyalar etkilenecek) altını çizmek isterim.

AdobeRGB Fotoğraf sRGB fotoğrafa dönüştürülebilir mi?

Evet. AdobeRGB’de işlenen bir fotoğrafı (JPG veya RAW) Photoshop ile sRGB’ye çevirmek mümkün. AdobeRGB’den sRGB’ye dönüştürme işlemi; “Edit\Convert to Profile”

sRGB Fotoğraf Adobe fotoğrafa dönüştürülebilir mi?

JPG formatta çekildi ise maalesef HAYIR! RAW format için dönüştürme sorunu yoktur.

Fotoğraf Makinası menüsünde Renk Uzayı seçimi;

Fotoğraf makinalarımızda renk uzayı seçimi makine menümüzden yapılır;

Makinanızın kullanım kitapçığının Renk Uzayı (Color Space) bölümünde daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

RAW formatlı dosyaların Photoshop ile açılırken Renk Uzayı değişiminin yapılması;

Fotoğraf makinaları teknolojik olarak belirtilen tüm renk uzaylarındaki renklerden daha fazlasını kaydedebilmektedir.  Raw formatta çekilen fotoğraf Photoshop veya benzeri bir işleme programında açılırken açılış menüsünde “farklı renk uzayı seçme opsiyonu”, fotoğrafçıya verilmektedir.RAW Format için fotoğraf makinasında hangi renk uzayının seçildiğinin bu sebeple önemi yoktur, hangi renk uzayında çekilmiş olursa olsun değişiklik yapılabilir.

Seçimimiz ne olacak? Hangi Renk Uzayını kullanmalıyız?

AdobeRGB renk uzayı sRGB renk uzayından daha fazla ton içeriyorsa bu durumda onu mu seçmemiz gerekiyor?

Cevap çok basit değil!

Anlattığımız gibi sRGB Renk Uzayı ilk çıkan ve kabul gören renk uzayı olduğu için şu an internet, oyunlar, ekranlarımız, cep telefonlarımız bu renk uzayına uygun olarak yapılandırılmış durumda. Bunun yanında yazıcıların çok az kısmı AdobeRGB’ye cevap verebiliyor ve herhangi bir fotoğrafımızın basılı halini gördüğümüzde ekranda gördüğümüzden farklı tonları görüp şaşırabiliyoruz.

Önerilerim

Fotoğraflarınızdan baskı almayacaksanız, sadece internet paylaşımı yapacaksanız;

– Sadece JPG formatta fotoğraf çekiyorsanız makinanızdaki renk uzayı seçimini sRGB’ye alın.

– Sadece RAW formatta fotoğraf çekiyorsanız makinanızdaki renk uzayı seçiminin önemi yok. Photoshop’da ‘Adobe Camera Raw Editor’ açıldığında renk uzayını sRGB olarak seçin ve bu renk uzayında fotoğraf işleyin.

– RAW + JPG formatında fotoğraf çekiyorsanız makinanızdaki renk uzayı seçimini sRGB’ye alın. Bu, RAW fotoğrafların renk uzayını etkilemeyecek. Üst tarafta yazıldığı gibi ‘Adobe Camera Raw Editor’ ile RAW fotoğrafı açarken renk uzayı seçiminizi yapabilecek ve sRGB’ye çevirebileceksiniz.

Fotoğraflarınızdan sadece baskı alacaksanız;

Eğer baskı firmasının ekranları AdobeRGB Renk Uzayına cevap veriyorsa makinanızdaki renk uzayı JPG fotoğraflar için AdobeRGB olsun, RAW fotoğrafları ‘Adobe Camera Raw Editor’ ile işlerken de AdobeRGB’yi seçin.

Eğer baskı firmasının ekranları AdobeRGB Renk Uzayına cevap vermiyorsa makinanızdaki renk uzayı JPG fotoğraflar için sRGB olsun, RAW fotoğrafları ‘Adobe Camera Raw Editor’ ile işlerken de sRGB’yi seçin.

Fotoğraflardan hem baskı alacak hem de internet ortamında paylaşacaksanız;

Makinanızdaki renk uzayı JPG fotoğraflar için AdobeRGB olsun, RAW fotoğrafları ‘Adobe Camera Raw Editor’ ile işlerken de AdobeRGB’yi seçin.

– Baskı için; baskı firması ekranları AdobeRGB ile uyumlu ise  AdobeRGB renk uzayındaki fotoğrafı gönderin, değilse sRGB’ye çevirip gönderin.

– Internet için; yükleme işleminden önce fotoğrafın renk uzayını sRGB’ye çevirin.

Son söz

Sonuçta atomu parçalamıyoruz. Aradaki tonalite farkı da pek küçük. Farkların bilincinde olarak sRGB’de çekin ve sRGB’de işleyin derim ben 😊

Yazı: Burak Şenbak