Fotoğraftaki daha karmaşık teknik konulardan biri de hiperfokal mesafe denen bir şeydir. İlk bakışta, hiperfokal mesafenin temel tanımı oldukça basit görünüyor: Ön plandan ufka kadar, çekiminizin mümkün olduğunca çoğunu odakta almak için kamera merceğinizi odakladığınız mesafedir.
Bu tanımı daraltmaya çalıştığınızda işler karmaşıklaşmaya başlar ve çeşitli farklı lensler ve çekim durumları için hiperfokal mesafenin nasıl hesaplanacağının özelliklerine girmeye başladığınızda daha da zorlaşır. Hiperfokal mesafenin mekaniğine dalalım ve bulanık ve kafa karıştırıcı bir konunun ne olabileceğine biraz açıklık getirip getiremeyeceğimize bakalım.
Bu makalenin amaçları doğrultusunda, teknik fotoğrafçılığın temellerine aşina olduğunuzu varsayacağız, böylece diyafram açıklığı, odak uzaklığı, alan derinliği ve asal ve zum lensler gibi şeyler hakkında bilgi sahibi olacaksınız. Bu terimlerden herhangi biri sizin için yeniyse, bu konulardaki diğer makalelerimizden bazılarına göz atmak ve hazır olduğunuzda bu makaleye dönmek isteyebilirsiniz.
Pratik Bir Örnek
Oldukça yaygın bir senaryoyu ele alalım: Güneşli bir günde bir tarlanın manzara fotoğrafını çekiyorsunuz ve ön planda bir kişi, orta yerde bir ağaç ve derin arka planda harika girdaplı bulutlar var. İşte sorununuz: Hangi lensi, hangi diyaframda, hangi odak noktasına ayarlıyorsunuz, böylece üç ana unsurun (kişi, ağaç ve bulutlar) odakta ve yeterince keskin olmasını sağlıyorsunuz?
Kişiye odaklanırsanız, ağaç odak dışındadır. Bulutlara odaklanırsanız, kişi bulanıktır. Eğer ağaca odaklanırsanız, belki bu işe yarayabilir, ya da belki ağaç güzel ve keskin olur ama hem kişi hem de bulutlar odak dışında kalır. Ama diyelim ki, odak noktanızla biraz uğraşıyorsunuz ve 85 mm lensiniz f/16’ya ayarlıyken, çekimin tüm önemli unsurlarını odakta tutan 55 fit uzakta bir “tatlı nokta” buluyorsunuz. Bu “tatlı nokta”, hiperfokal mesafenizdir. Lens ayarlarınızı fotoğraf defterinize yazın – 85 mm, f/16, 55′ – ve şimdi hiper odak mesafenizin ne olduğunu biliyorsunuz!
Basit, değil mi? Bunun dışında, o kişiyle, o ağaçla ve o bulutlarla o alan için sadece hiperfokal mesafe. Kişi bir dahaki sefere tam olarak aynı mesafede değilse, hiper odak mesafeniz olarak 55′ kullanamazsınız. Hiperfokal mesafeyi hesaplamanın, her çekimdeki her öğeyi tahmin etmek ve kontrol etmekten başka daha iyi bir yolu olmalı mı?
Bazı temel kurallar belirlediğimiz sürece var. Diyelim ki, hiperfokal mesafe, belirli bir lensle, sonsuzdaki nesneleri odakta almak için gereken minimum odaklama mesafesidir. “Sonsuzluk” ile, bulutlar, yıldızlar veya uzak dağlar gibi görünür ufuktaki nesneleri kastediyoruz.
Bu tanımı göz önünde bulundurarak, herhangi bir merceğin hiperfokal mesafesini hesaplamanıza izin verecek karmaşık bir matematiksel formül var… ama bu, sahada sizin için tamamen işe yaramaz olacak. Sahada, onu kanatlamak zorunda kalacaksın.
Merak ediyorsanız, formül şöyle görünür:
f odak uzaklığınız, N diyafram açıklığınız ve c netliği ölçmenin bir yolu olan maksimum karışıklık çemberiniz olarak kabul edilebilir.
İşte burada büyük sorunumuzla karşılaşıyoruz: “odakta” sayılan şey öznel bir yargıdır. Örneğimizde amacımız, arka plandaki bulutların ve ön plandaki kişinin yeterince keskin olmasını sağlamaktı. Sorun şu ki, evrensel bir “yeterince keskin” tanımı yok. Belki o kişinin yüzündeki tüm kirpiği görmek istiyorum ama biraz sanatsal bulanıklıkta sorun yok. O halde, “odaklanma”nın gerçekte ne anlama geldiğini belirlemenin bir yolu olmadığında, “odaklanmış” bir çekim elde etmek için hiperfokal mesafeyi nasıl hesaplayabiliriz?
Bahse girerim bu soruya bir cevap vereceğimi düşündün. Ne yazık ki bilmiyorum ve bu, hiperfokal mesafeyi hesaplamayı bu kadar zorlaştıran şeyin kalbi. Bir görüntünün ne kadar keskin veya bulanık olduğunu matematiksel olarak tanımlayabilseniz de, herkesin bir şeyin “yeterince” keskin olarak kabul edilmesi için ne kadar keskin olması gerektiğine dair farklı bir tercihi vardır.
Öznel Rota
Gidilecek yollardan biri bu öznelliği kucaklamaktır. Bazı insanlar size hiperfokal mesafeyi bulmanın en iyi yolunun, istediğiniz diyaframı ayarlamak, ardından sonsuz “mükemmel keskin” olana kadar odaklanmak ve sonra zum yapmak (merceğinizi bir zum lensle veya ayaklarınızı bir prime lensle kullanarak) zum yapmak olduğunu söyleyecektir. ön planınızı odaklamak için, arka planın keskin kaldığından emin olmak için ilerledikçe ayarlayın.
Bu yöntemi kullanarak, hiperfokal mesafeniz diyafram ayarınıza göre değişecektir. Bu, hiperfokal mesafeyi belirlemek için öznel bir yöntemdir çünkü odaklandığınız yer, ön plan öğelerinin yeterince keskin olduğunu düşündüğünüz zamana göre değişecektir.
Hedef Rota
Diğerleri, hiperfokal mesafeyi tanımlamanın en iyi yolunun objektif yöntem olduğunu söyleyecektir. Bu teknikle, daha düşük bir diyafram açıklığı ile başlayın, çekiminizi oluşturun ve sonsuzluğun ön plan öğeniz kadar eşit derecede bulanık olduğu odak noktasını bulun. Unutmayın, “eşit derecede keskin” ve “eşit derecede bulanık” aynı anlama gelir. Ardından, odak noktanızı veya yakınlaştırmanızı değiştirmeden, hem ön plan hem de arka plan kabul edilebilir derecede keskin olana kadar açıklığınızı ayarlayabilirsiniz. (Açıklığınız ne kadar yüksek olursa olsun, hiçbir zaman kabul edilebilir derecede keskin olmazlarsa, bu, ekipmanınızın işe uygun olmadığı anlamına gelir.)
Bu yöntemi kullanarak, diyafram açıklığınız ne olursa olsun, hiperfokal mesafeniz aynıdır, çünkü odağınızı neyin “yeterince” keskin olup olmadığına dair öznel bir yargıya dayanarak bulmazsınız. Bunun yerine, odak noktanızı arka plan ve ön planın eşit derecede keskin olduğu yerde buluyorsunuz, ki bu objektif bir ölçüdür ve ardından yalnızca diyaframınızı ayarlarsınız.
“Nesnel” yönteme bazen “çift mesafe” yöntemi denir, çünkü odak noktanız sizden en yakın ön plan öğesine olan mesafenin yaklaşık iki katı olacaktır. Kişi, ağaç ve bulut örneğimizde, kişi sizden yaklaşık 30 fit uzaktaysa, hiperfokal mesafeniz yaklaşık 60 fit uzakta olacaktır. Mesafeleri tahmin etmede gerçekten iyiyseniz (veya bir lazer telemetreniz varsa), başlangıçta 60 fit’e odaklanarak ve diyaframı oradan ayarlayarak kendinize çok zaman kazandırmak için bu kısayolu kullanabilirsiniz.
Lehte ve aleyhte olanlar
Bu tekniklerin her ikisinin de avantajları vardır. Öznel yöntem, ön planı yakalamak için elinizden gelenin en iyisini yaparken arka planınızı mükemmel odakta tutmayı içerir. Bu, yıldız manzaraları çekiyormuşsunuz gibi, çekimdeki en önemli şey arka plan öğeleriniz olduğunda açıkça daha iyidir. Ayrıca, lensiniz daha kısaysa veya diyafram ayarları açısından sınırlıysa, sizi hayal kırıklığına uğratma eğilimindedir.
Objektif yöntem, tüm kompozisyon eşit önceliğe sahipse, başka bir deyişle, ufuk ön planınızdan daha önemli değilse iyi çalışır. Ayrıca, ön plan öğelerinize göre her zaman aynı olma avantajına da sahiptir. Herhangi bir lens ve kamerayla, ön planınızın ne kadar uzakta olduğunu bildiğiniz sürece hiperfokal mesafeniz değişmez. Son olarak, en azından benim görüşüme göre, daha temiz kompozisyonlar sağlıyor ve genel olarak çok daha az iş.
Kısayollar
Şimdi, tüm söylenenler, kullanabileceğimiz herhangi bir kısayol var mı? Hiperfokal mesafe tabloları, uygulamalar veya bir merceğin yan tarafındaki odaklama ölçeği ne olacak? Tablolar ve uygulamalarla ilgili sorun, öncelikle arka plan öğelerine öncelik vermeleridir, bu nedenle ön planınız bulanık görünebilir. İkincisi, çoğu, 35 mm film kameraları ve standart boyutlu fiziksel baskılar için optimize edilmiş bir formül kullanır. Tam çerçeve bir kameranız varsa ve fotoğraflarınız bir yerde bir galeride asılı 8×10’lar olacaksa, tablolar ve uygulamalar iyi olabilir. Aksi takdirde, optimal olmayan sonuçlar elde edersiniz.
Öte yandan, lenslerin yanlarında bulduğunuz odak ölçekleri, hiperfokal mesafeyi bulmak için gerçekten işe yarayabilir – eğer bunları nasıl kullanacağınızı biliyorsanız ve lensinizde varsa.
Hiperfokal mesafenizi bulmak için, sonsuzluk işaretini mevcut diyaframınızın üzerine hizalayın ve alan derinliği ölçeğinizin merkez indeks çizgisinin hemen üzerinde görünen mesafeyi not edin.
Ortaya çıkan hiperfokal mesafe (orta çizginin üzerinde görülür) 10 fit veya 3 metreyi biraz geçer.
Orta çizginin solundaki diğer f/11 işareti, bu durumda 5 fit ve 1,5 metreyi biraz geçen, kabul edilebilir netliğin başladığı mesafeyi gösterir.
Günümüzde çoğu odaklama ölçeği yalnızca profesyonel düzeyde manuel odaklamalı prime lenslerde görünmektedir. Tüketici sınıfı otomatik odaklı prime lenslerin yalnızca bazen ölçekleri vardır ve öyle olduklarında bile oldukça belirsiz olabilirler. Yakınlaştırma lensleri söz konusu olduğunda, üzerlerinde yararlı odak ölçekleri olan tek şey itme-çekme zumlarıdır ve bunlar 1980’lerin ortalarında modası geçmiştir. Zaman zaman çağdaş yakınlaştırmalarda ilkel odak ölçekleri bulabilseniz de, bunlar pek de iyi değil. Son olarak, bazı eski sabit lensli kameraların odak kadranlarında kırmızı bir nokta olabilir. Bu kırmızı nokta, o kameranın hiper odak mesafesini gösterir.
Özetle
Bu nedenle, gözden geçirmek için: Çekiminizdeki hiper odak mesafesi, sonsuzdaki nesnelere keskin bir şekilde odaklanmak için odaklanabileceğiniz minimum mesafedir. Bunu alanda iki şekilde bulabilirsiniz; ya sonsuza kadar odaklanarak, sonra ön planı odaklamak için yakınlaştırarak ya da arka plan ve ön planın eşit derecede odak dışı olduğu noktayı bularak, ardından açıklığı onlar kadar yukarı doğru ayarlayarak bulabilirsiniz. odaktayız. Son olarak, bazen kısayol olarak tabloları, uygulamaları veya ölçekleri kullanabilirsiniz, ancak bunlar yalnızca belirli durumlarda iyi çalışır.’
Buraya kadar bizimle kaldıysanız, tebrikler. Fotoğrafçılıkta hiperfokal mesafeden daha karmaşık pek çok teknik konu yoktur. Eğer anlarsan, sırtını sıvazladın demektir. Bir dahaki sefere manuel bir lensle ve çekim için birkaç dakikayla sahaya çıktığınızda, neden iki yöntemimizden birini kullanmayı denemiyorsunuz? Anında çözme konusunda biraz pratik yaptıktan sonra, hiperfokal mesafenizi bulmak ikinci doğa haline gelir.