Oskar Barnack: 35mm Fotoğrafın Babası

Birkaç teknolojik başarı sadece kendi alanlarını değil, aynı zamanda dünyamızın çalışma şeklini de değiştirdi. Örneğin Gutenberg matbaası, iletişim kurma şeklimizde devrim yarattı ve bunu yaparken tarihin akışını değiştirdi. 35 mm film kamerasının ortaya çıkışı da benzer bir etki yarattı. Bugünün kameralarının ve fotoğrafçılığın son yüzyılının olmadığı bir dünya hayal edin. Oskar Barnack sayesinde imkansız.

Barnack’in icadı, fotoğrafçılığı taşınabilir, hızlı ve güvenilir bir şekilde yüksek kalitede yaparak 1913’ten günümüze kadar tarihi fotoğraflar biçiminde görünür kıldı. Fotoğraf sanatı, önceki hantal cam plakalara kıyasla kullanım kolaylığından elde edildi. Fikirleri değiştirme ve rejimleri yıkma gücüne sahip hikaye anlatıcılığı ve foto muhabirliği, gücünü 35mm filmde buldu. Medeniyete faydaları düşünülemeyecek kadar çoktur.

Barnack’in prototip 35 mm film kamerası, bir endüstriye hızla ilham veren ilk Leica kamerası oldu. Diğer 35mm kameralar ortaya çıktı. Yeni, yenilikçi bir fotoğrafçı nesli ortaya çıktı. Bildiğimiz dünya açıldı.

35mm Öncesi Fotoğraf

Barnack 1879’da Almanya’da doğduğunda, kaliteli kameralar süt sandığı büyüklüğündeki kutulara benziyordu. Lensler, bir akordeon gibi bir körük üzerine uzatılır ve fotoğrafçı, poz vermek için genellikle bir kumaşın altına saklanırdı. Işığa duyarlı bir emülsiyonla kaplanmış cam plakalar “film” görevi gördü ve inanılmaz derecede ağır ve kırılgan olduklarını kanıtladılar. Tüm kurulum bugün gülünç görünüyor, ancak Barnack öncesi mevcut en iyi fotoğraf yöntemiydi.

Cam plaka kameralar, hantal yapıları nedeniyle, sokak sahnelerini ve uzak manzaraları fotoğraflamayı zorlaştırdı. Fotoğrafçılar öylece durup deklanşöre basıp devam edemediler. Portreler baktı ve sahnelendi.

Barnack’in ilk yıllarında Kodak, tüketici fotoğrafçılığına öncülük etmeye başladı, 1888’de esnek rulo filmli orijinal Kodak kamerayı, 1897’de Folding Pocket kamerayı ve daha sonra 1900’de Brownie kamerayı piyasaya sürerek anlık fotoğraf fotoğrafçılığını kitlelere ulaştırdı.

Bu kameralar, kitlesel pazar kameraları aracılığıyla sıradan tüketicilere fotoğrafçılık sevincini getirirken, hem kamera yapısı hem de ortaya çıkan fotoğrafların kalitesi alanında arzulanan bir şey bıraktı.

Barnack, 20. yüzyılın başında kariyerine başladığında, paralel bir tür halkın ilgisini çekmişti. Sinema, kitlelerin gözünde fotoğrafı hızla bir kenara itti ve bu hareketli resim uygulaması Barnack’i fotoğrafik atılımına doğru götürdü.

Barnack , Almanya’nın Wetzlar kentindeki Leitz fabrikasında Ernst Leitz II için çalışmaya başladığında zaten sinema filmi deniyordu. Hassas mekanikteki ustalığını mikroskoplara uygulamadığı zamanlarda – Leitz, o zamanlar dünyanın en büyük mikroskop üreticisiydi ve aynı zamanda av tüfekleri konusunda uzmandı – Barnack kendine bir sinema kamerası yaptı.

O zamanki fotoğraf makinelerinden farklı olarak sinema kameraları cam yerine film kullanıyordu. Bu sayede Barnack’in sinema kamerası bir cam levha devinden daha küçük ve daha hafifti. Leitz’deyken zihni, Ernst Leitz II’nin fark ettiği ve teşvik ettiği yan projeler üzerinde çalışmaya devam etti. 1913’te Barnack’in atölye günlüğüne kaydedeceği bir haberi vardı: “Sinema filmi için Lilliput kamera tamamlandı.”

Barnack’in 35 mm Film Kamerası

Lilliput, Jonathan Swift’in Gulliver’s Travels adlı kitabındaki küçücük insanlardan bahsediyor . Barnack’in kısa süre sonra Ur-Leica (anlamı ilkel veya en eski) olarak adlandırılan prototipi, ilk pratik 35 mm kameraydı. Çağdaş cam plakalı kameradan kıyaslanamayacak kadar küçük ve hafif olan bu fotoğraf makinesi, form olarak hâlâ Ur-Leica’ya benzeyen modern bir Leica M kamerasının boyutuyla ilgiliydi.

Barnack’in icadı, cam plakalardan çok daha ekonomik olan sinema filmine dayanıyordu, ancak filmi yatay olarak döndürdü ve artık her yerde bulunan 24x36mm çerçeve boyutunu yarattı.

Film, camın ağırlığından ve kırılganlığından uzaklaşmaktan daha fazla fayda sağladı. Film sayesinde, bir fotoğrafçı artık tek tek cam plakaları ortaya çıkarmak yerine birkaç saniye içinde birden fazla fotoğraf çekebiliyordu.

Büyütücüler, fotoğrafçıların küçük ama ince detaylı negatiflerden büyük baskılar yapmasına izin verdi. Ancak bu sürecin kalitesi için çok önemli olan birinci sınıf lensti. Birinci Dünya Savaşı, Barnack’in 35 mm kamerasının geliştirilmesini erteledikten sonra, Ernst Leitz II projede ilerlemeye başladı. Usta bir lens tasarımcısı olan Max Berek’i yeni kamera için özel olarak bir lens tasarlaması için görevlendirdi. 50 mm’lik bir lensin 24×36 mm formatı için ideal olduğu kanıtlandı. Bu lens Leica Elmar olacaktı.

1923’te Leitz, sabit 50mm f/3.5 lensi olan 23 Leica 0-Serisi kamera üretti. Ertesi yıl, Almanya derin bir durgunluk içindeyken, Ernst Leitz II, işsiz kaldığı için çalışanlarını kaybetmekten korktu. Danışmanlarının isteğine karşı Leitz, fabrikasını Barnack’in yeni kamerasının üretimiyle devam ettirmeye karar verdi. “Kararım kesindir; risk alacağız,” diye açıkladı Leitz.

1925’te Leipzig Bahar Fuarı’nda piyasaya sürülen Leica I (Leica A olarak da bilinir) fotoğrafçıları etkilemeye başladı. Leitz Camera kelimelerinin birleşiminden oluşan Leica adı, kısa sürede kalitesiyle ün kazandı. Sağlam, sağduyulu, güvenilir ve kolay taşınırdı. Amatörler kamerayı satın almaya başladı ve Erich Salomon, Robert Capa ve Henri Cartier-Bresson gibi profesyoneller kısa sürede yakaladı. 1933’te Leitz, yeni Leica kameralarından 100.000 satmıştı ve dünya, ticari olarak başarılı ilk 35 mm kamerasına sahip oldu.

Daha yaşlı fotoğrafçılar Barnack’in icadından kaçınırken, genç kalabalık onu benimsedi. Leica, Bauhaus hareketi gibi avangard tarzlardan etkilenen yeni nesil sanatçılar ve foto muhabirleri arasında hızla popüler oldu.

Diğer şirketler kısa süre sonra Leica’yı kopyaladı ve 35 mm film kamerası pazarı doğdu. Tek lensli refleks kamera gibi yenilikler Barnack’in yaratıcılığını daha da geliştirmeye yardımcı oldu. Ama Ur-Leica’dan önce ve sonra olan fotoğrafları düşünürsek, bildiğimiz fotoğrafın büyük ölçüde Barnack’in tasarımının esasına dayandığı açıktır.

Barnack’in Fotoğraf Üzerindeki Etkisi

Minimal boyutu ve ağırlığı sayesinde 35 mm kamera, fotoğrafçıları sokaklara, savaş bölgelerine, uzak manzaralara ve hatta havaya kadar takip etti. Hasselblad gibi orta format kameralarla yapılanlar da dahil olmak üzere 20. yüzyılı tanımlayan görüntüler, varlıklarını Oskar Barnack’in yenilikçi düşüncesine borçlu.

Barnack, kısmen fotoğrafçı olduğu için fotoğrafçılığa böyle bir katkıda bulundu. Kompakt, taşınabilir bir kameranın geliştirilmesi için bir itici güç, Barnack’in cam plakalı kameralarla olan mücadelesinden kaynaklandı.

Wetzlar’da yaşayan Barnack, o zamanlar standart olan devasa kamerasıyla şehri ve çevresini görüntülemeyi severdi. Ama aynı zamanda onu düzenli olarak sanatoryumlara gönderen bir akciğer rahatsızlığından da mustaripti. Cam plakalı bir kameranın etrafını sarmak onun zayıf ciğerlerine hiçbir faydası olmadı, bu nedenle önceden yüklenmiş bol miktarda pozlama içeren bir el kamerası olasılığı Barnack’e sadece mekanik değil, kişisel bir düzeyde çekici geldi.

Barnack , sokak, portre, manzara ve röportaj fotoğrafçılığına olan ilgilerini sürdürmek için 2022’de şimdiye kadar açık artırmada satılan en pahalı kamera rekorunu kıran kendi Ur-Leica’sını kullandı . Wetzlar’daki 1920 sellerini prototipi Ur-Leica ile kaydetti, şimdi 35 mm’lik bir kamerayla yapılan ilk röportaj dizisi olarak kabul edilen bir çalışma.

Bu kadar kolay taşınabilen ve konuşlandırılan bir kamera, Barnack’in insanlığın doğa ile ilişkisini belgelemesine izin verdi. Bir fotoğrafçı ve mucit olarak elde ettiği başarıların onuruna Leica, Barnack’in doğumundan bir asır sonra, 1979’da Oskar Barnack Ödülü‘nü yarattı. Ödül için yapılan girişler, Barnack’in peşine düştüğü bu insan-doğa sorusunu araştırıyor. 1984 yılında Oskar Barnack, Uluslararası Fotoğraf Onur Listesi ve Müzesi’ne alındı.

Barnack’in 1936’da zatürreden kaynaklanan zamansız ölümünden yarım yüzyıldan biraz fazla bir süre sonra, fotoğrafçılık filmden dijital sensörlere dönüştü. Yine de, çoğu fotoğrafçı onu tanımayı öğrenmemiş olsa da, Barnack’in etkisi devam ediyor.

Günümüzün DSLR ve aynasız kameraları son derece taşınabilir ve güvenilir olmaya devam ediyor. Fuji ve Leica gibi şirketlerin kompakt kameraları hala Ur-Leica’ya doğrudan bir soy gösteriyor. Tam çerçeve dijital sensörler , Barnack’in ilk kamerasının aynı 24x36mm biçimini takip ediyor. Bir Leica film kamerasının en son yinelemesi bile MP, kendisi 1925’te Leica I ile başlayan efsanevi Leica M3’e dayanmaktadır.

Oskar Barnack’in vizyoner etkisi olmadan fotoğrafçılığı bildiğimiz şekliyle düşünmek imkansız hale geliyor. 35mm film kamerasının hakimiyeti ve ilham aldığı sonraki tüm kameralar, formatın şimdiye kadarki en uygulanabilir ve kalıcı olduğunu kanıtlıyor.

Medya ve sanatın son yüzyılı bugün Barnack’in Lilliputian kamerası olmadan var olmayacaktı. Hikayeler böyle sözsüz bir kolaylıkla paylaşılmazdı. Gerçek hayatın güzelliği, tüm ihtişamı ve kumu ile görünmez kalacaktı. Ve çok, çok azımız bir cam plaka kamerayı bir yerden bir yere çekmeyi gerektiriyorsa fotoğrafçılıkla bile uğraşırız. Leica eleştirmenleri bile bize modern fotoğrafçılığı veren usta tamirci Leitz mühendisi Oskar Barnack’in temel katkısını kabul edebilir.