Henüz 17 yaşındayken New York’un Bronx bölgesinde yaşayan Stanley Kubrick, Look dergisi için fotoğrafçılık yapıyordu. Dergiye ilk fotoğrafını, bir gazete bayiinde Franklin D. Roosevelt’in ölümünü duyuran manşetleri çekerek 1945’te satmıştı.
Ekim 1946’da kadrolu çalışmaya başladı, Ağustos 1950’de ayrıldı. Kubrick için hikâyenin nasıl devam ettiğini biliyorsunuz. Look’un yayın hayatı ise onun ayrılmasının ardından 21 yıl daha sürdü. Biraz iki hikâyenin kesiştiği aralığa, yani 1940’ların sonundaki o dört yıla bakalım.
II. Dünya Savaşı’nın ardından Amerika Birleşik Devletleri’nde fotoğraf ağırlıklı dergiler yaygınlaşmaya başlamıştı. Bunların arasından öne çıkan ikili, Life ve Look’tu. Henri Cartier-Bresson ve W. Eugene Smith gibi yıldız fotoğrafçılara yer veren Life, iki dergiden “klas” olanıydı. Look ise daha yereldi, Amerikan halkının gündelik dertlerine yer vermeyi görev edinmişti. Kendi kentini “başka hiçbir yere ait olmayanlar burada bir ev bulabilir” cümlesiyle tanımlayan New York’lu tasarımcı Donald Albrecht, Look’un tuhaf insan hikâyelerinden hiç kaçınmadığını belirtiyor: “Ateş yiyenler ve bıçak fırlatanlar, Salvador Dalí gibi kendini kanıtlamış sanatçılar ya da Gloria Vanderbilt gibi sosyetenin önde gelenleri yanında yer alabilirdi.”
Yola magazin dergisi olarak çıkan Look’un gamsız bir yapısı vardı, II. Dünya Savaşı’ndan sonra ise ünlülerin yanı sıra kültürel etkinliklere, sosyal ve politik hadiselere temas etmeye başladı, hatta halkçı bir yapıya kavuştu. Bununla birlikte güncel haberleri aktarmıyorlarsa, dönemin fotoğrafçılarının önünde devasa bir engel vardı. Fotoğrafları, editörler tarafından kurulan hikâyelere görsel olmak üzere önceden belirleniyordu, dolayısıyla keşif imkânı kısıtlıydı.
O dönemde fazlasıyla genç olan, ancak ileride ne yapmak istediğini bilen Kubrick için muhtemelen gece kulüpleri, sokak manzaraları, spor etkinlikleri gibi gündelik hayatın bilindik anlarını fotoğraflamakta sakınca yoktu. Hatta bunların Look gibi bir dergide yayımlanmasından muhtemelen büyük bir mutluluk duyuyordu. Nitekim yıllar sonra o dönemle ilgili şunları söylemişti: “21 yaşına geldiğimde dünyada işlerin nasıl yürüdüğünü görmek için dört yıllık deneyimi cebime koymuştum. Eğer üniversiteye gitseydim yönetmen olamazdım.” Belki bilerek belki de sadece heyecanla Graflex kamerasını eline aldı, Look editörlerinin onu yolladığı görevlerde kendi tarzının ilk emarelerini yansıtacak hikâyeleri bulmak üzere yola çıktı.
Look‘ta geçirdiği günler boyunca vaktinin bir kısmını da Columbia Üniversitesi laboratuvarlarında geçiren Kubrick, ışık üzerinde bir bilim insanı titizliğiyle deneyler yapıyordu. Onun klasik işlere kattığı gerçeküstü tarzın en büyük hayranlarından biri, ”Weegee” mahlasını kullanan sokak fotoğrafçısı Arthur Fellig‘di. Fellig, yıllar sonra Dr. Strangelove‘da (Stanley Kubrick, 1964) da set fotoğrafçılığı yapacaktı.
Museum of the City of New York’ta (New York Kent Müzesi) 28 Ekim’e kadar devam edecek “Through A Different Lens” (Farklı Bir Objektiften) adlı sergi için açılan Look arşivi, Kubrick’in beş yıllık fotoğrafçılık kariyerinde aldığı 129 fotoğraf işi ve imzasını taşıyan 12 binden fazla negatiften geriye kalanları ziyaretçilere sunuyor. Fotoğraflar Kubrick’in gündelik hayata dair gözlemlerine kapsamlı bir bakış atmamızı sağlarken yönetmenin önceden aşina olduğumuz New York Metrosu serisinin yanına kendiliğinden eklemleniyor.
Kubrick’in fotoğraflardan birinde yer verdiği boksör Walter Cartier, aynı zamanda yönetmenin Day of the Fight (1951) adını ve ilk filmi olma özelliğini taşıyan kısa belgeselinin merkezine yerleşecekti. Cartier kısa bir süre sonra boksu bırakıp oyunculuğa başladı, 1970’lere kadar birkaç yapımda figüran olarak yer aldı.
1971’de kapandıktan sonra 1979’da Hachette Filipacchi Médias tarafından geri döndürülmeye çalışılan Look, bir süre iki haftalık yayımlansa da yola ancak bir yıl daha devam edebildi. Bununla birlikte tarihteki yeri, Kubrick’in eski dükkânı olmakla sınırlı değil. James Karales’in 1960-1971 arası çektiği fotoğrafları yayımlayan dergi, fotoğrafçının Martin Luther King öncülüğünde Selma’dan Montgomery’ye yapılan yürüyüş esnasında çektiği ikonik fotoğrafın dünyaya ilk defa sunulduğu sayfaları basan yayın.
Stanley Kubrick – “Through A Different Lens” (Farklı Bir Objektiften)
